Andy Warhol - Geboorte (1957)

God is het licht over hemel en aarde
zijn licht is als een lamp in een nis
een lamp in een glas
een glas van sterrenschitter
brandend aan geheiligd olijfhout
niet uit oost niet uit west
en ook al raakte vuur haar niet aan
toch vlamt de olie uit zichzelf
licht boven licht
tot zijn licht
leidt God wie hij wil

Koran - Soera 24, vers 35

Opening

Inleiding op Matheüs 2, 1-12

In het evangelie, te beginnen met de lezing van vandaag, lezen we dat Jezus (Mens/God) doorheen de tijd meer en meer zichtbaar wordt voor alle mensen.

De Epifanie (= de wereld maakt kennis met Jezus/God ) is de feestelijke gebeurtenis die wij vandaag vieren. Bij ons wordt dit feest overschaduwd door Kerstmis (= Jezus/Mens wordt geboren). Toch zijn de twee erg nauw met elkaar verweven en belangrijk als prille opstap naar Pinksteren en Pasen.

Jezus, een kwetsbaar kind, geboren in een stal, in aanwezigheid van hooguit enkele herders met hun schaapjes en een os en een ezel, wordt als Goddelijk persoon onstuitbaar zichtbaar voor heel de wereld. Vandaag gebeurt dit dankzij een ster en enkele wijzen en - zoals vaak in zijn verder leven - ondanks tegenkanting van ‘de machtigen der aarde’.

Het bezoek van de wijzen - uit 'Bijbel in gewone taal'

Jezus werd geboren in Betlehem, een stad in Judea. Herodes was op dat moment koning.

Niet lang na de geboorte van Jezus kwamen er wijze mannen in Jeruzalem aan. Ze kwamen uit het oosten, uit een ver land. Ze vroegen aan de mensen in Jeruzalem: ‘Waar is de koning van de Joden die kortgeleden geboren is? We hebben zijn ster gezien. Die kwam aan de hemel omhoog. En nu zijn we gekomen om de nieuwe koning te eren.’

Toen koning Herodes dat hoorde, schrok hij vreselijk. Ook de andere mensen in Jeruzalem schrokken. Herodes liet alle priesters en wetsleraren bij elkaar komen. Hij vroeg aan hen: ‘Waar zal de messias geboren worden?’ Ze zeiden: ‘In Betlehem in Judea, want dat wordt al verteld in de heilige boeken. Daar staat: «Luister, Betlehem in Judea, jij hoort bij de belangrijkste steden van het land. Want uit Betlehem komt de leider van Israël. Hij zal zorgen voor het volk van God, zoals een herder voor zijn schapen zorgt.»’

Toen liet Herodes de wijze mannen in het geheim bij zich komen. Hij wilde precies weten wanneer ze de ster voor het eerst gezien hadden. Daarna zei hij: ‘Ga naar Betlehem en zoek uit waar het kind precies is. Als jullie hem gevonden hebben, moet je dat aan mij komen vertellen. Dan kan ik ook naar hem toe gaan om hem te eren.’ Na het gesprek met Herodes gingen de wijze mannen op weg. En opeens was daar de ster weer die ze al eerder gezien hadden. Toen ze de ster weer zagen, waren ze erg blij. De ster wees hun de weg. Hij bleef staan boven het huis waar het kind was.

De wijze mannen gingen naar binnen. Daar zagen ze het kind bij zijn moeder Maria. Ze knielden voor hem en eerden hem. Ze gaven hem de dure geschenken die ze meegebracht hadden: goud, wierook en mirre. ’s Nachts kregen de wijze mannen een droom. In de droom zei God tegen hen: ‘Jullie moeten niet teruggaan naar Herodes.’ En dus gingen ze langs een andere weg terug naar hun land. 

Voor jou - naar Fr. Weerts

Voor elke bocht is er een ster.
Een woord, een teken, 
een weg, een uitweg,
een weg terug als het moet….

Voor elke tocht is er een ster.
Een vriend, een hand, 
een huis, een thuis, 
een boek, een beeld, 
een lied misschien….

Voor elke tocht is er een ster.
Voor ieder mens, 
voor jong en oud, 
die wijs wil heten. 
Voor wie zoekt 
naar redding en naar recht.

Voor elke tocht is er een ster.
Die wijzen brengt
naar ’t wonder van ‘t leven ,
in eenvoud getoond,
naar liefdevol geven zoals dat
in kinderogen woont.

Muziek

J.S. Bach schreef zijn zesde en laatste cantate van het Weihnachtsoratorium 'Herr, wenn die stolzen Feinde schnauben' voor Driekoningen.

Jheronimus (Jeroen) Bosch - 'Driekoningen' (detail) (circa 1510)